*
JOVANKA HRVAĆANINO njenoj privatnoj situaciji Jovanka Hrvaćanin je rođena 20. januara 1899. godine u Dubici (današnji naziv Hrvatska Dubica), ali je rano detinjstvo provela u Beogradu. Nakon smrti mlađeg brata i očevog gubitka posla u Pres-birou, 1903, vratila se sa porodicom u rodno mesto, gde je završila osnovu školu. Zbog političkih prilika, ali i angažmana njenog oca, Moja, koji je, kao miletićevac, osnivač i organizator prvih svetosavskih beseda u Dubici i Jasenovcu i član glavnog odbora Radikalne stranke, uhapšen i odveden u Zagreb, gde je, u bolnici zagrebačkog zatvora, i dočekao kraj rata, Jovankino školovanje bilo je neuredno, obeleženo naglim prekidima i preseljenjima. Autorkina prepiska sa pomorskim kapetanom (od novembra 1915. do marta 1918), kome se javila na oglas u želji da prekrati vreme koje je u toku rata provela u rodnom mestu, u svojevrsnoj izolaciji, osnova je njenog jedinog, epistolarnog romana
Neviđeni. Gimnaziju je učila u Bjelovaru i Beogradu a, nakon Prvog svetskog rata, diplomirala je na Filološkom fakultetu (1923) i položila profesorski ispit (1926). Radila je kao profesorka u Ženskoj gimnaziji (1923—1931) i Učiteljskoj školi u Novom Sadu, Prvoj ženskoj gimanziji u Beogradu (1933—1940). U Novom Sadu je osnovala Udruženje univerzitetski obrazovanih žena i bila njegov prvi predsednik. Posle Drugog svetskog rata radi u Pedagoškom institutu, u sekciji za dečju i omladinsku književnost i štampu (1949—1950), potom kao urednik Dečje knjige (1951—1953) — sa te je pozicije i penzionisana 1953. Umrla je u Beogradu 1987.
O njenoj profesionalnoj situaciji Jovanka Hrvaćanin je počela da piše još u osnovnoj školi, kada je i objavila prve pesme. Dve zbirke pesama (
Pjesme neviđenom, Otkinuto lišće) i kratka lirska proza
Zapisi nastaju u međuratnom periodu, kada je prisutna u gotovo svim tadašnjim časopisima (
Književnom jugu, Književnoj reviji, Ženi, Svetlosti, Novoj svetlosti, Vencu, Misli, cetinjskom almanahu
Zapisi, subotičkom
Književnom Severu, dečjem listu
Miroljub, novosadskim
Dečjim novinama, Zastavi, Pravdi). Nakon Drugog svetskog rata pretežno se bavi pisanjem za decu, za koje ju je, kako je autorka govorila, pridobila Desanka Maksimović. Pisac je i kratkog epistolarnog romana
Neviđeni, koji je prvi put objavljen 1995. godine u časopisu
ProFemina, u tri nastavka. O njoj su pisali Jeremija Živanović, Isidora Sekulić, Ksenija Atanasijević, Ljubica Marković, Velimir Živojinović, Božidar Kovačević, Desanka Maksimović. Prevodila je mnogo, najviše sa slovenskih jezika: Karela Čapeka, Frana Šrameka, Gorkog, V. Ivanova, Franca Bevka, Antona Aškerca, Ševčenka, Lasju Ukrajinku, Kristinu Brenkovu, Ivana Cankara.
Radovi ove autorkeMonografije- Pjesme neviđenom (1926)
- Zapisi (1933)
- Saradnja kuće u osposobljavanju učenika za pismene zadatke (1938)
- Otkinuto lišće (1939)
- Prava vrednost književnosti (1941)
- Računske šale za naše male (1946)
- Sabiranje za najmlađe (1946)
- Zanat je zlatan (1947)
- I ja računam (1951)
- Mica s deset lica i njena drugarica (1954)
- Pod brezom (1955)
- Tragom srca (1972)
- Ptice me bude (1979)
Članci i drugi sastavni delovi- [Ostavi nek se list kraj lista slaže…] (1927)
- R. St. Mićić: Životni put jednog prosvetnog radnika (1940)
- Neviđeni (1995)
Neknjižna građa- Autograf romana Neviđeni ()
- Proletna kišica (1953)
Recepcije
Recepcija tokom života autorke- Srbské básnířky: anthologije (Otto F. Babler — 1929)
- Jovanka Hrvaćanin i Kristina Brenkova (Desanka Maksimović — 1979)
- Jovanka Hrvaćanin: Zapisi, Novi Sad, 1933 (M. — 1933)
- Jovanka Hrvaćanin: Otkinuto lišće, Skoplje, 1939 (Desanka Maksimović — 1939)
- Jovanka Hrvaćanin: Saradnja kuće u osposobljavanju učenika za pismene zadatke (Aleksandra Serđukova — 1938)
- Prva reč (Jeremija Živanović — 1926)
- Savremena srpska ženska lirika (Ljubica Marković — 1929)
Recepcija nakon njene smrti- Jovanka Hrvaćanin (Miomir Milinković — 2010)
- Sa piscima i o piscima međuratnim (Dragoljub S. Ignjatović — 1992)
Bibliografiju napravila i autorku uredila: Jasmina Ahmetagić, avgust 2012. |
Knjiženstvo
